Ο συγγραφέας και σημειωτιστής Ουμπέρτο Έκο, ο δημιουργός του πασίγνωστου μυθιστορήματος «Το όνομα του ρόδου», απεβίωσε στην Ιταλία σε ηλικία 84 ετών, μετέδωσαν ιταλικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Ουμπέρτο Έκο πέθανε χθες Παρασκευή περί τις 22:30 ώρα Κύπρου στην κατοικία του, ανέφερε στον ιστότοπό της η εφημερίδα La Repubblica, η οποία επικοινώνησε με την οικογένειά του. Ο Ιταλός συγγραφέας έπασχε από καρκίνο. Εκτός από συγγραφέας, ο Ουμπέρτο Έκο ήταν σημειωτιστής, φιλόσοφος και κριτικός λογοτεχνίας. Γεννημένος στην Αλεσάντρια, στη βόρεια Ιταλία, την 5η Ιανουαρίου 1932, σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο του Τορίνου και η διδακτορική του διατριβή ήταν αφιερωμένη στο «ζήτημα της αισθητικής στον Θωμά τον Ακινάτη». Λέγεται ότι το επώνυμο Εκο προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων Ex Coelis Oblatus, που σημαίνει στα λατινικά «θεϊκό δώρο». Βίωσε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε παιδική ηλικία, περίπου 12 ετών, γεγονός που τον επηρέασε βαθιά, καθώς έγινε μάρτυρας των μαχών ανάμεσα στους φασίστες και στους παρτιζάνους στα βουνά του ιταλικού Βορρά. Με πιέσεις του πατέρα του, ακολούθησε αρχικά σπουδές Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο, αλλά τις εγκατέλειψε για να παρακολουθήσει μαθήματα στο τμήμα Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας και Λογοτεχνίας, ενώ στη συνέχεια έκανε το διδακτορικό του στη Φιλοσοφία. Στη διάρκεια των σπουδών του έπαψε να πιστεύει στο Θεό και εγκατέλειψε την Καθολική εκκλησία. Κατείχε την έδρα του καθηγητή Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια και ήταν ιδρυτής του Τμήματος Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου του Σαν Μαρίνο. Στην επαγγελματική του ζωή αρχικά ακολούθησε τη δημοσιογραφία και ανέλαβε τη θέση του διευθυντή Πολιτιστικού Προγράμματος στην Κρατική Ιταλική Τηλεόραση (RAI). Εμεινε στη RAI μέχρι το 1959 και όταν έχασε τη δουλειά του άρχισε να ασχολείται περισσότερο με τη συγγραφή και τις διαλέξεις. Έργα του είναι μεταξύ άλλων: Το όνομα του Ρόδου (1980), Το Εκκρεμές του Φουκώ (1988), Το νησί της προηγούμενης μέρας (1994), Μπαουντολίνο (2001), Η μυστηριώδης φλόγα της βασίλισσας Λοάνα (2006), Το κοιμητήριο της Πράγας (2010), Το φύλλο μηδέν (2015). Το πρώτο του μυθιστόρημα «Το όνομα του Ρόδου» πώλησε 9.000.000 αντίτυπ, μεταφράστηκε σε 43 γλώσσες και τον έκανε γνωστό ανά τον κόσμο. Μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη το 1986 από τον Γάλλο σκηνοθέτη Ζαν-Ζακ Ανό, με πρωταγωνιστή τον Σον Κόνερι, στον ρόλο του αδελφού Γουλιέλμου της Μπάσκερβιλ, πρώην ιεροεξεταστή που αναλαμβάνει να ερευνήσει τον ύποπτο θάνατο ενός μοναχού σε ένα αβαείο της βόρειας Ιταλίας. Ο Έκο γνώριζε πέντε γλώσσες, μεταξύ των οποίων αρχαία ελληνικά και λατινικά και απέσπασε πολλές τιμητικές διακρίσεις. Ζούσε σε ένα δαιδαλώδες διαμέρισμα στο Μιλάνο, όπου είχε μια βιβλιοθήκη 30.000 τόμων, και στο εξοχικό του στο Ρίμινι, ένα μεγάλο ιστορικό κτήμα στο οποίο παλιά στεγαζόταν σχολείο Ιησουιτών. «Ο κόσμος έχασε έναν από τους σημαντικότερους ανθρώπους του σύγχρονου πολιτισμού», ανέφερε στον ιστότοπό της η Ρεπούμπλικα. «Θα μας λείψει η ματιά του στον κόσμο», συνέχισε. Ο Ουμπέρτο Εκο και άλλα μεγάλα ονόματα της ιταλικής λογοτεχνίας είχαν αποφασίσει τον περασμένο Νοέμβριο να αποχωρήσουν από τον ιστορικό εκδοτικό οίκο Bompiani, ο οποίος εξαγοράστηκε πρόσφατα από τον οίκο Mondadori - της οικογένειας Μπερλουσκόνι - και να ενταχθούν σε έναν νέο, ανεξάρτητο οίκο, τον La nave di Teseo («Το πλοίο του Θησέα», αναφορά στον βασιλιά της Αθήνας της ελληνικής μυθολογίας). Πολύγλωσσος, παντρεμένος με Γερμανίδα, ο Εκο δίδασκε σε πολλά πανεπιστήμια, ειδικά στην Μπολόνια, όπου διατηρούσε την έδρα της σημειωτικής ως τον Οκτώβριο του 2007, όταν πήρε σύνταξη. Ο Εκο είχε εξηγήσει πως ασχολήθηκε αργά με την λογοτεχνία διότι θεωρούσε τη συγγραφή μυθιστορημάτων ενασχόληση για παιδιά, κάτι «που δεν έπαιρνε στα σοβαρά». Εγραψε παράλληλα δεκάδες δοκίμια, επιδεικνύοντας συχνά μια τάση εκλεκτικισμού, για τη μεσαιωνική αισθητική, την ποιητική του Τζέιμς Τζόις, τον Τζέιμς Μποντ, την ιστορία της ομορφιάς αλλά και της ασχήμιας. Ο Έκο, που δεν έκρυβε ότι ανήκει στην αριστερά, ήταν κάθε άλλο παρά ένας συγγραφέας κλεισμένος σε γυάλινο πύργο. Συνέχιζε να γράφει τακτικά μια στήλη στο εβδομαδιαίο περιοδικό L`Espresso. Η ευρύτητα του πνεύματός του δεν τον εμπόδιζε να εξετάζει με κριτική ματιά την εξέλιξη της σύγχρονης κοινωνίας. «Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης έδωσαν το δικαίωμα να μιλάνε σε λεγεώνες ηλιθίων που άλλοτε δεν μίλαγαν παρά μόνο σε μπαρ, αφού είχαν πιει κανένα ποτήρι κρασί, χωρίς να βλάπτουν την κοινότητα. Τους αναγκάζαμε αμέσως να σωπάσουν, αλλά σήμερα έχουν το ίδιο δικαίωμα λόγου με ένα βραβείο Νόμπελ. Είναι η εισβολή των ηλιθίων», είχε πει, όπως υπενθύμισε η εφημερίδα Il Messaggero.
14 αφορισμοί του Ουμπέρτο Έκο
• Σήμερα μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορίες με τανκς, από τη στιγμή που υπάρχει η τηλεόραση.
• Μου φτάνει που ξέρω να διαβάζω, γιατί έτσι μαθαίνω αυτά που δεν ξέρω, ενώ όταν γράφεις, γράφεις μόνο αυτά που ξέρεις ήδη.
• Κάθε φορά που ένας ποιητής, ένας ιεροκήρυκας, ένας αρχηγός, ένας μάγος ξεστομίζει ασυναρτησίες, η ανθρωπότητα ξοδεύει αιώνες αποκρυπτογραφώντας το μήνυμα.
• Τίποτε δεν δίνει σ’ έναν φοβισμένο άνθρωπο περισσότερο κουράγιο από το φόβο ενός άλλου.
• Να φοβάσαι τους προφήτες κι αυτούς που είναι έτοιμοι να πεθάνουν για την αλήθεια, επειδή κατά κανόνα κάνουν και άλλους να πεθάνουν μαζί τους, μερικές φορές πριν από αυτούς και καμιά φορά αντί για αυτούς.
• Ο πολιτισμός δεν ακυρώνει τη βαρβαρότητα, αλλά, πολλές φορές, την επικυρώνει. Όσο πιο πολιτισμένος είναι ένας λαός, τόσο πιο βάρβαρος και καταστροφικός μπορεί να γίνει.
• Όταν οι άνθρωποι σταματούν να πιστεύουν στο Θεό, δεν είναι ότι δεν πιστεύουν πια τίποτα. Πιστεύουν στα πάντα.
• Η μαζική κουλτούρα είναι αντι-κουλτούρα.
• Οι κρίσεις πουλάνε καλά.
• Κωμικό είναι η κατανόηση του αντιφατικού. Χιούμορ είναι η υποψία γι’ αυτό.
• Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις.
• Η υπερβολική συσσώρευση στοιχείων κιτς αποτελεί μια αξιοσημείωτη υφολογική πρόταση.
• Το ρόδο είναι τόσο πλούσιο σε νοήματα, που δεν του έχει μείνει πια σχεδόν κανένα νόημα.
• Η μετάφραση είναι η τέχνη της αποτυχίας.
Ρέντσι: «Τεράστια απώλεια για τον πολιτισμό» «Τεράστια απώλεια για τον πολιτισμό» χαρακτήρισε τον θάνατο του συγγραφέα Ουμπέρτο Έκο ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματτέο Ρέντσι, προσθέτοντας ότι θα λείψουν «η γραφή του, η ανθρωπιά και η οξεία και ζωντανή σκέψη του». Ο ιταλός πρωθυπουργός, στο συλλυπητήριο τηλεγράφημα προς την οικογένεια του διεθνούς φήμης ανθρώπου του πολιτισμού, προσθέτει ότι «αποτελούσε εξαιρετικό παράδειγμα ευρωπαίου διανοούμενου και κατάφερνε να ενώσει μια μοναδική εξυπνάδα σε ό,τι αφορά το παρελθόν, με μια ανεξάντλητη ικανότητα να προλαβαίνει το μέλλον». «Μας άφησε ο Ουμπέρτο Έκο. Ένας γίγαντας που διέδωσε τον πολιτισμό μας σε όλο τον κόσμο. Νέος και δημιουργικός μέχρι την τελευταία ημέρα» έγραψε στο Twitter o ιταλός υπουργός πολιτισμού Ντάριο Φραντσεσκίνι. Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Ρομπέρτο Σαβιάνο, από τους μεγαλύτερους εχθρούς του ιταλικού οργανωμένου εγκλήματος, γράφει, μέσω διαδικτύου, ότι «δεν θα ξεχάσει ποτέ το πόσο τον βοήθησε ο Έκο», όταν «στις αρχές, ήταν άγνωστος και η ζωή του κινδύνευε να πέσει στον γκρεμό». Ο πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, τέλος, υπογραμμίζει ότι «πέθανε ένας ευρωπαίος διανοούμενος απεριόριστης αξίας» και πως «ο Ουμπέρτο Έκο αφήνει μια κληρονομιά πολιτισμού, ιδεών, μυθιστορημάτων και διδαχών που θα ζήσουν αιωνίως».
via ekdosi.com All rights reserved by ![]()
